Ung thư đại tràng và trực tràng hay Ung thư đại – trực tràng là căn bệnh ung thư phổ biến nhất tại Singapore. Số người mắc bệnh này đang tăng lên và đã trở thành căn bệnh ung thư phổ biến nhất trong những năm gần đây. Xác suất bị ung thư đại-trực tràng của một người trong cuộc đời là xấp xỉ 1 trong 20, và là tỷ lệ cao nhất trên toàn thế giới. Một lượng lớn bệnh nhân vẫn được chẩn đoán mắc bệnh ở giai đoạn sau. Đây là một bi kịch vì hầu hết các trường hợp đều có thể được chữa trị nếu được chẩn đoán sớm. Tỷ lệ chữa trị cho ung thư đại tràng cục bộ có thể lên tới 90%.
Ung thư đại tràng và trực tràng là gì?
Đại tràng là phần lớn nhất của hệ tiêu hóa nơi chứa chất cặn bã. Trực tràng là phần cuối của đại tràng nằm gần hậu môn. Các khối u trong đại tràng và trực tràng là sự tăng trưởng khác thường phát sinh từ những tế bào ở lớp thành trong của đại tràng.
Những khối u lành tính của đại tràng được gọi là các polip. Các polip lành tính có thể được loại bỏ một cách dễ dàng trong quá trình nội soi đại tràng và không đe dọa tính mạng. Nếu chúng không được loại bỏ khỏi đại tràng, chúng có thể dần trở thành ác tính (ung thư). Hầu hết những tế bào hợp ung thư được tin là hình thành từ các polip.
Đối tượng nào có nguy cơ mắc bệnh?
Mặc dù ung thư đại-trực tràng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, khoảng 90% các bệnh nhân ở độ tuổi hơn 50. Bên cạnh độ tuổi, các yếu tố rủi ro khác bao gồm:
- Lịch sử người bị ung thư đại-trực tràng trong gia đình
- Người Trung quốc có rủi ro mắc bệnh cao hơn trong số những chủng người ở Singapore
- Lịch sử cá nhân bị polip đại tràng hoặc ung thư đại tràng hoặc viêm đại tràng mạn loét
- Bị ung thư các cơ quan khác đặc biệt là vú hay tử cung hay buồng trứng
- Cuộc sống quen ngồi một chỗ và béo phì
- Chế độ ăn chứa nhiều chất béo nguồn gốc động vật hoặc thịt nấu ở nhiệt độ cao
- Hút thuốc lá và uống rượu
Đâu là những triệu chứng?
Trong những giai đoạn ban đầu, bạn có thể không biểu hiện triệu chứng gì. Những triệu chứng sớm của ung thư trực tràng có thể rất khó nhận biết và có thể bao gồm các triệu chứng sau:
- Máu trong phân
- Thay đổi thói quen đi ngoài (chẳng hạn táo bón hoặc phân lỏng)
- Đau bụng và nhạy cảm hoặc béo phì
- Sút cân mà không rõ nguyên nhân
- Thiếu máu (huyết cầu thấp)
- Cảm giác ruột không trống rỗng hoàn toàn ngay cả sau khi vừa đi ngoài
Làm thế nào để ngăn ngừa ung thư đại tràng?
Có thể áp dụng hai chiến lược.
Trước tiên, giảm các yếu tố rủi ro nếu có thể:
- Giảm lượng chất béo dung nạp, đặc biệt là từ các nguồn động vật như thịt đỏ. Giảm việc ăn thịt được nấu ở nhiệt độ cao
- Hạn chế uống rượu và bỏ thuốc lá
- Tập thể dục đều đặn và giữ cho cơ thể khỏe mạnh
- Ăn hoa quả, rau và gạo lứt có chứa chất xơ và chất chống ô xi hóa
Thứ hai, tham gia tầm soát tình trạng ung thư đại tràng. Hầu hết các trường hợp ung thư đại tràng và trực tràng được tin là hình thành từ các polip. Thăm dò nội soi đại tràng và loại bỏ các polip làm giảm nguy cơ ung thư trực tràng. Một polip được loại bỏ là một phần ung thư tiềm ẩn được ngăn chặn. Ở Mỹ và các nước Bắc Âu, những trường hợp tử vong do ung thư đại tràng đang giảm và sự thuyên giảm này gắn với việc tham gia điều tra, phát hiện sớm, ngăn ngừa bằng thủ thuật cắt bỏ polip cũng như phương pháp điều trị được cải thiện.
- Nên đi kiểm tra đại tràng từ độ tuổi 50 để phát hiện các polip đại tràng hoặc ung thư đại tràng, ngay cả khi bạn không có triệu chứng gì.
- Bệnh nhân có thể được đảm bảo rằng việc kiểm tra thường xuyên bằng nội soi đại tràng định kỳ (tùy thuộc vào việc đánh giá các yếu tổ rủi ro) có thể loại bỏ các polip và ngăn ngừa việc phát triển thành ung thư. Tìm hiểu thêm về Điều tra để Ngăn ngừa Ung thư Trực tràng
Ung thư đại-trực tràng lây lan như thế nào?
Các tế bào ung thư đại-trực tràng có thể phát triển sâu vào bên trong thành đại tràng hoặc trực tràng và trong mô mỡ quanh đại tràng và trực tràng. Ung thư đại-trực tràng cũng có thể lây lan qua đường bạch huyết tới các hạch bạch huyết gần đó. Trong một số trường hợp, các tế bào ung thư lây lan qua các mạch máu tới các phần khác của cơ thể như gan hoặc phổi.
Ung thư đại-trực tràng được chẩn đoán bằng cách nào?
Những người có bất kỳ các yếu tố rủi ro nào như lịch sử gia đình mắc bệnh hay độ tuổi trên 50 cần được chẩn đoán ung thư đại-trực tràng. Kiểm tra để phát hiện các polip, ung thư hoặc các vấn đề khác, thậm chí khi không có triệu chứng gì.
Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào như đã đề cập trên đây, bạn cần đi khám. Bác sĩ của bạn sẽ đưa ra một bản xem xét điều trị chi tiết và kiểm tra sức khỏe và nếu cần thiết sẽ yêu cầu kiểm tra máu và nội soi đại tràng. Dụng cụ nội soi đại tràng là một kính viễn vọng mảnh, dài linh hoạt có trang bị đèn chiếu sáng; nó được đưa qua trực tràng vào đại tràng. Nội soi đại tràng có thể xác định những bất thường trong đại tràng, loại bỏ các polip và lấy mô để xét nghiệm sinh thiết. Nội soi đại tràng được thực hiện như một thủ thuật trong ngày tại trung tâm nội soi. Tìm hiểu thêm về Nội soi đại tràng
Nếu đã được xác nhận là bị ung thư, cần thực hiện kiểm tra kỹ hơn như xét nghiệm máu và chụp CT toàn thân để đánh giá giai đoạn ung thư. Xác định giai đoạn là một quá trình cho bác sĩ biết phạm vi của ung thư. Xác định giai đoạn được dựa trên mức độ xâm nhập sâu của ung thư, để xác định xem hạch bạch huyết chứa tế bào ung thư hay không, và tế bào ung thư đã lan từ khu vực gốc sang các phần khác của cơ thể hay chưa. Triển vọng đối với các tế bào ung thư đại-trực tràng phụ thuộc vào quy mô rộng trong giai đoạn của chúng..
Làm thế nào để điều trị ung thư đại-trực tràng?
Phẫu thuật là phương pháp điều trị quan trọng nhất đối với ung thư đại-trực tràng và trong hầu hết các trường hợp, phẫu thuật có thể chữa dứt điểm.Liệu pháp bức xạ và liệu pháp hóa học đôi khi cũng được sử dụng cùng với phẫu thuật.
Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ phẫu thuật loại bỏ phần đại tràng có chứa tế bào ung thư. Tất cả các hạch bạch huyết xung quanh cũng sẽ được loại bỏ vì nếu tế bào ung thư lây lan, chúng thường lan đến các hạch bạch huyết trước. Phần còn lại phía cuối ruột sẽ được kết nối lại. Nếu tế bào ung thư quá gần hoặc đã xâm lấn hậu môn, không thể nối lại đại tràng; có thể cần một đường mở nhân tạo trên thành bụng để nối đại tràng, được gọi là thủ thuật mở thông đại tràng (hay lỗ khí). Đường mở này cho phép chất thải được loại bỏ khỏi cơ thể khi không sử dụng được hậu môn hoặc khi phải loại bỏ hậu môn. Thủ thuật mở thông đại tràng có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn.
Với những tiến bộ về công nghệ hiện đại trong phẫu thuật, có hơn 95% bệnh nhân ung thư đại-trực tràng không cần dùng thủ thuật mở thông đại tràng vĩnh viễn. Yếu tố quan trọng nhất trong việc xác định xem có cần loại bỏ hậu môn hay không đó là khoảng cách rõ ràng giữa tế bào ung thư và đỉnh ống hậu môn, sự phân biệt các cấp độ tế bào ung thư, phạm vi và kích thước của tế bào ung thư. Trong một số trường hợp, có thể tạm thời tạo một lỗ khí để làm trệch luồng chất thải tạo điều kiện cho vết nối liền lại. Khi vùng nối đã hoàn toàn bình phục, thực hiện một thao tác nhỏ thứ hai để đóng lỗ khí.
Phẫu thuật ung thư đại tràng và trực tràng
Phẫu thuật mở tiêu chuẩn
Phẫu thuật mở tiêu chuẩn yêu cầu một đường rạch dài trên bụng. Việc phẫu thuật bao gồm cắt bỏ một phần đại tràng và/hoặc một phần trực tràng, cùng với việc cung cấp máu và hạch bạch huyết. Những điểm cuối khỏe mạnh sau đó sẽ được nối lại với nhau để tạo thành một đường thông nhau, qua đó khôi phục hoạt động của đường tiêu hóa. Thời gian nằm viện trung bình là khoảng 1 tuần tùy thuộc vào sự hồi phục của bệnh nhân.
Phẫu thuật nội soi ổ bụng (Lỗ mổ nhỏ)
Phẫu thuật nội soi ổ bụng (Lỗ mổ nhỏ) sử dụng những đường rạch lỗ mổ nhỏ trên thành bụng và thao tác được thực hiện bằng các dụng cụ chuyên khoa dài và một máy quay phẫu thuật. Quy trình chính xác tương tự như trong phẫu thuật mở tiêu chuẩn được thực hiện nội bộ bằng việc sử dụng dụng cụ lỗ mổ nhỏ để loại bỏ phần đại tràng bị ảnh hưởng cùng với lượng máu cung cấp và các hạch bạch huyết. Sau đó những phần khỏe mạnh ở phía cuối sẽ được nối lại với nhau để khôi phục hoạt động của đường tiêu hóa. Các bước phẫu thuật tương tự như phẫu thuật mở với thuận lợi là vết mổ nhỏ hơn, thời gian nằm viện ngắn hơn và thời gian hồi phục nhanh hơn. Bác sĩ Quah là chuyên gia trong việc phẫu thuật nội soi ổ bụng. Phẫu thuật đại-trực tràng bằng phương pháp nội soi ổ bụng được thực hiện thường xuyên ở phòng khám của ông.
Triển vọng nào cho ung thư đại-trực tràng?
Có khoảng 80%-95% bệnh nhân ung thư đại-trực tràng được cứu chữa nếu được phát hiện và điều trị trong những giai đoạn đầu. Tỷ lệ cứu chữa rơi vào khoảng 50% hoặc thấp hơn khi được chẩn đoán trong những giai đoạn sau.Điều tra tình hình bệnh là phát hiện ung thư đại-trực tràng trong giai đoạn sớm của nó hoặc các polip (chưa chuyển thành các tế bào ung thư) khi không có triệu chứng. Khi triệu chứng xuất hiện, một số bệnh nhân được chẩn đoán là bị ung thư thì bệnh đã trong giai đoạn muộn.
Người bệnh càng được điều trị sớm thì cơ hội cứu chữa càng lớn. Những tiến bộ trong các kỹ thuật phẫu thuật và dịch vụ chăm sóc y tế tốt hơn đồng nghĩa với việc các bác sĩ phẫu thuật hiện giờ có thể thực hiện phẫu thuật trên người với tỷ lệ biến chứng thấp cũng như trên những người từng được xem là quá lớn tuổi để thực hiện phẫu thuật hoặc khi tế bào ung thư được xem là đã quá tệ.